2024 yılına ait verilere göre Türkiye’de gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması, bir önceki yıl ile kıyaslandığında 274 milyar TL artış göstererek 651 milyar 822 milyon TL seviyesine ulaştı. Ar-Ge harcamalarının gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranı ise yüzde 1,39’dan yüzde 1,46’ya yükseldi. Mali ve mali olmayan şirketler, toplam harcamanın yüzde 64,8’lik kısmıyla en büyük katkıyı sağlarken, personel giderleri yüzde 59,5 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.
ANKARA (turkiyexhaber) – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Ar-Ge istatistiklerini kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan verilere göre, gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 651 milyar 822 milyon TL’ye ulaşarak önemli bir artış göstermiştir.
TÜİK’in raporuna göre, Türkiye’nin toplam GSYH’si 44 trilyon 587 milyar TL olarak hesaplanırken, Ar-Ge harcamalarının bu içindeki payı yüzde 1,46 olarak belirlenmiştir. Bu harcamalar arasında mali ve mali olmayan şirketlerin payı yüzde 64,8, yükseköğretim %30,9 ve genel devlet %4,3 oranında yer aldı.
Ar-Ge finansmanında mali ve mali olmayan şirketler yüzde 53,8 ile lider konumdayken, genel devlet yüzde 30,4, yükseköğretim yüzde 12,9, yurt dışı kaynaklar yüzde 2,9 ve diğer yurt içi kaynaklar yüzde 0,01 pay aldı. Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 310 bin 473 Ar-Ge personeli istihdam edilirken, bu çalışanların yüzde 67,1’i mali ve mali olmayan şirketlerde, yüzde 30’u yükseköğretim kurumlarında, yüzde 2,9’u ise genel devlet bünyesinde yer aldı.
Kadın Ar-Ge personeli oranı yüzde 34,2 (106 bin 74 kişi) olarak belirlenirken, bu oran yükseköğretimde yüzde 47,9 ile en yüksek seviyeye ulaştı. Eğitim düzeyine göre lisans mezunları yüzde 39,9, doktora sahipleri yüzde 30,6 ve yüksek lisans mezunları yüzde 20,3 oranında temsil edilmektedir. Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden lisans mezunları yüzde 48,9, doktora mezunları ise yüzde 21,2 oranında yer aldı.
BÖLGESEL DAĞILIM
Ar-Ge harcamalarının en fazla yapıldığı bölgeler arasında TR10 (İstanbul) yüzde 33,4, TR51 (Ankara) yüzde 27,8 ve TR42 (Kocaeli vb.) yüzde 9,4 ile öne çıkmaktadır. Personel açısından ise yüzde 32,6 ile İstanbul, yüzde 19,2 ile Ankara ve yüzde 8,3 ile Kocaeli grubu sıralamada yer aldı.
Mali ve mali olmayan şirketlerin toplam 422 milyar TL Ar-Ge harcamasının yüzde 52,7’sinin Ar-Ge merkezlerinde yapıldığı, yüzde 89,4’lük kısmının ise 250 ve üzeri çalışanı bulunan girişimler tarafından gerçekleştirildiği gözlemlendi.
İmalat sanayisinde gerçekleştirilen 210 milyar TL’lik harcamanın yüzde 46,9’u yüksek teknoloji, yüzde 40,2’si ise orta-yüksek teknoloji kategorisinde yer almaktadır.
Orta-yüksek teknolojide 31 bin 701, yüksek teknolojide ise 22 bin 93 araştırmacı çalışırken, dolaylı teşviklerin Ar-Ge harcamalarındaki payı yüzde 25,1 olarak belirlendi. Dolaylı Ar-Ge teşvikleri, şirketlerin Ar-Ge harcamalarında yüzde 14,8’den yüzde 25,1’e çıktığı kaydedildi. Şirketlerin toplam Ar-Ge harcamaları ise 11,2 milyardan 422 milyara yükseldi.
