Türkiye, net sıfır emisyon ve yeşil büyüme hedefleri doğrultusunda hazırlanan ilk İklim Kanunu ile önemli bir adım attı. Bu yasa, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum sağlanması ve karbon piyasası kurallarını düzenlemeyi amaçlıyor.
ANKARA (Turkiyex Haber) – TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen Türkiye’nin ilk İklim Kanunu, iklim değişikliğiyle mücadelede sera gazı emisyonlarını azaltma, uyum faaliyetleri, karbon fiyatlandırması ve denetim süreçlerini kapsayan bir çerçeve sunuyor.
Kanun, net sıfır emisyon ve yeşil büyüme anlayışını destekleyerek, adil geçiş, iklim adaleti, sürdürülebilirlik ve şeffaflık ilkelerini esas alıyor.
İklim Değişikliği Başkanlığı, emisyonların azaltılması ve iklim uyum faaliyetlerini takip etmekle yükümlü olacak. Ayrıca, karbon piyasası mekanizmalarını düzenleyecek ve veri paylaşımını sağlayacak.
Kamu kurumları ve özel sektör, bu kanunun belirlediği tedbirlere uymak zorunda kalacak.
EMİSYON AZALTIMI VE UYUM FAALİYETLERİ
TBMM’nin resmi internet sitesine göre, sera gazı emisyonları, Ulusal Katkı Beyanı ve net sıfır hedefleri çerçevesinde azaltılacak. Enerji, su ve hammadde verimliliği artırılacak; yenilenebilir enerji kullanımı teşvik edilecek. Karbon ayak izinin azaltılması ve sıfır atık sisteminin uygulanması gibi önlemler de gündemde. Orman, tarım ve sulak alanlardaki karbon yutaklarının korunması ve artırılması hedefleniyor.
İklim değişikliğine uyum için risk analizlerinin yanı sıra su yönetimi ve afet erken uyarı sistemleri geliştirilecek.
Karbon Piyasası ve FinansmanKanunu, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kurulmasını öngörüyor. İşletmeler, sera gazı emisyon izni almak zorunda kalacak. Karbon Piyasası Kurulu, tahsisat planlarını onaylayacak ve piyasayı yönetecek.
Ayrıca, gönüllü karbon piyasaları ve denkleştirme sistemleri de Başkanlık tarafından düzenlenecek. Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ile ithal malların gömülü emisyonları kontrol edilecek. Elde edilen gelirler, iklim yatırımları ve adil geçiş için kullanılacak.
YEREL VE ULUSAL PLANLAMA
İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulları, vali başkanlığında yerel eylem planları hazırlayacak. Bu planların 31 Aralık 2027’ye kadar tamamlanması hedefleniyor; süre bir yıl uzatılabilecek. İklim dostu yatırımlar ve yeşil teknolojilerin teşvik edilmesi planlanıyor.
Sera gazı emisyon raporlarını sunmayanlara 500 bin TL’den 5 milyon TL’ye kadar, ETS kurallarına uymayanlara ise 1 milyon TL’den 10 milyon TL’ye kadar idari para cezası uygulanacak. Ozon tabakasını incelten maddeler veya florlu sera gazlarıyla ilgili ihlallerde de çeşitli cezalar öngörülüyor. İdari yaptırımlar, İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından gerçekleştirilecek.
ETS, önümüzdeki 3 yıl içinde zorunlu hale gelecek; bu süre 2 yıl daha uzatılabilir. Pilot dönemde ise cezalar yüzde 80 indirimli uygulanacak. Kanun, 31 Aralık 2027’ye kadar tüm düzenlemelerin tamamlanmasını hedefliyor.
