BURSA (turkiyexhaber) – CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, 5 Ağustos 2025 tarihinde yaptığı bir açıklamada, ayçiçeği üretiminde yaşanan kuraklığın ciddi kayıplara neden olduğunu ifade etti.
TÜİK’in 2025 yılı için öngördüğü 2,3 milyon tonluk üretim tahmininin oldukça iyimser olduğunu dile getiren Sarıbal, özellikle Trakya bölgesinde verimin bazı alanlarda dekara 100 kilograma kadar düştüğünü belirtti.
Sarıbal, “Türkiye genelinde dekara ortalama 200 kilogram ürün alınırken, bu yıl Trakya’da hasadın erkene çekilmesi nedeniyle çiftçinin çaresiz kaldığını” söyledi.
“28 TL’LİK FİYAT ZARAR ETTİRİYOR”
Trakyabirlik’in açıkladığı avans alım fiyatı 28 TL olarak değerlendirildiğinde, Sarıbal, üreticinin kilogram maliyetinin 27 TL olduğunu vurgulayarak, bu fiyatın emeğin karşılığını vermediğini ve çiftçiye zarar verdiğini belirtti.
“2024/2025 sezonunda avans fiyatı 20 TL’ydi, fakat girdi maliyetleri yüzde 50’den fazla arttı. Üreticiler 30 TL’nin altında bir fiyat beklemiyor. Birlikler, enflasyon ve üreticinin emeğini göz önünde bulundurmalıdır” ifadelerini kullandı.
İTHALAT FATURASI 1,5 MİLYAR DOLARI AŞTI
Sarıbal, AKP’nin ithalata dayalı tarım politikalarının ayçiçeği üretimini neredeyse sona erdirdiğini savundu. Türkiye’nin ayçiçeğinde kendine yeterlilik oranının 2002 yılında yüzde 85 iken, 2024’te yüzde 70’e düştüğünü kaydetti. 2024 yılında ayçiçeği tohumu, yağı ve küspesi için 1,8 milyar dolar harcandığını, 2025’in ilk altı ayında ise bu rakamın 1,5 milyar doları aştığını açıkladı.
22 Temmuz 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, 12 Ocak-31 Mayıs 2026 tarihleri arasında 1 milyon ton yağlık ayçiçeği tohumu için sıfır gümrük vergisi, 400 bin ton ham ayçiçeği yağı için ise yüzde 20 gümrük vergisi uygulanacağını hatırlatan Sarıbal, bu kararın ithalatı artıracağını belirtti. Ayçiçeği üretiminin sürdürülebilirliği adına Trakyabirlik, Çukobirlik, Karadenizbirlik ve Konya Şeker gibi kooperatiflerin etkin alım yapmaları gerektiğini vurguladı.
Sarıbal, “Kooperatiflere uygun finansman sağlanmalı ve kamu bankaları üreticilere destek vermelidir” açıklamasında bulundu. 2024 yılında dekara 732 TL destek açıklanmasına rağmen ödemelerin 2026’da yapılacağını belirten Sarıbal, bu desteklerin enflasyon karşısında eridiğini kaydederek, kuraklık zararlarının karşılanması için prim desteği ve kuraklığa dayanıklı tohum çalışmalarının hızlandırılması gerektiğini ifade etti.
