Hindistan ve Pakistan arasındaki tarihi rekabet, bu ay dört gün süren çatışmanın ardından ateşkese ulaşarak her iki tarafın da zafer ilan etmesiyle son buldu. Ancak bu süreçte Çin’in savunma sanayisine dair ilginç bir durum ortaya çıktı.
Gerginlik, 22 Nisan’da Pahalgam’da çoğunluğu turist olan 26 kişinin militanlar tarafından öldürülmesinin ardından Hindistan’ın 7 Mayıs’ta Pakistan içindeki “terör altyapısı” hedeflerine yönelik saldırılar başlatmasıyla arttı.
Çoğu kurban, Hindistan yönetimindeki Keşmir bölgesinde ailelerinin gözleri önünde hayatını kaybetti. Hindistan, Pakistan’ı bu olayda yer alan militan grupları desteklemekle suçlarken, Pakistan bu suçlamaları kesin bir dille reddetti.
Hindistan’ın “Sindoor Operasyonu” olarak adlandırdığı misillemenin ardından, her iki ülke de insansız hava araçları, füzeler ve savaş uçaklarıyla karşılıklı saldırılara girişti.
Hindistan, Fransız ve Rus yapımı jetleri kullanırken, Pakistan’ın İslamabad-Pekin iş birliğiyle ürettiği J-10 ve J-17 uçaklarını kullandığı bildirildi. Her iki taraf da uçaklarının sınırı geçmediğini ve birbirlerine uzaktan füze ateşlediklerini belirtmekteydi.
İslamabad, Hindistan’a ait en az altı uçağın düşürüldüğünü iddia ederken, Delhi bu iddialara yanıt vermedi. Hindistan Hava Kuvvetleri’nden Mareşal AK Bharti, geçen hafta bir gazetecinin bu iddiaları sorması üzerine, “Kayıplar savaşın bir parçasıdır” dedi.
Mareşal Bharti, “Seçtiğimiz hedeflere ulaştık ve tüm pilotlarımız da evlerine döndü” ifadesini de kullandı. Hindistan, Pakistan’daki yasaklı Leşker-i Tayyibe ve Ceyş-i Muhammed örgütlerinin merkezlerini hedef alarak en az 100 teröristi öldürdüğünü duyurdu.
Hava savaşında ne olduğuna dair kesin bir bilgi yok. Bazı medya kuruluşları, aynı saatlerde Pencap eyaletinde ve Hindistan yönetimindeki Keşmir’de uçakların düştüğünü bildirmiş, ancak Hindistan hükümeti bu haberlere yanıt vermemiştir.
Reuters haber ajansının Amerikalı yetkililere dayandırdığı bilgilere göre, Pakistan’ın Çin yapımı J-10 uçaklarının Hint savaş uçaklarına karşı havadan havaya füzeler fırlatmak için kullanmış olabileceği öne sürüldü.
Pakistan’ın savaş durumunda büyük ölçüde Çin yapımı silah sistemlerine dayanarak zafer kazandığını iddia etmesi, bazı uzmanlar tarafından Pekin’in savunma sanayisi açısından bir kazanım olarak yorumlansa da itiraz edenler de bulunmaktadır.
Bazı uzmanlar bu durumu, Çin silah endüstrisi için bir “DeepSeek anı” olarak adlandırdı ve bu yılın Ocak ayında Çinli bir yapay zeka şirketinin uygun maliyetli teknolojisiyle ABD devlerini sarstığına dikkat çekti.
Emekli kıdemli albay Zhou Bo, BBC’ye verdiği demeçte, “Hava savaşı, Çin silah endüstrisi için büyük bir reklam oldu. Şimdiye kadar Çin’in silah sistemlerini gerçek bir savaşta test etme fırsatı olmamıştı” dedi.
Zhou Bo, hava düellosunun sonucunun “Çin’in rakipsiz bazı sistemlere sahip olduğunu” gösterdiğini vurguladı.
J-10 savaş uçaklarını üreten Çinli Avic Chengdu Aircraft şirketinin hisseleri, savaş uçağının Hindistan-Pakistan çatışmasındaki performansının görülmesinin ardından geçen hafta %40 oranında bir artış kaydetti.
Bununla birlikte, bazı diğer uzmanlar Çin silah sistemlerinin üstünlüğünü ilan etmenin henüz erken olduğunu düşünüyor. Londra’daki King’s College’dan Profesör Walter Ladwig, Çin jetlerinin, özellikle Rafale gibi Hindistan Hava Kuvvetleri uçaklarına karşı gerçekten üstünlük sağlayıp sağlamadığının henüz netlik kazanmadığını ifade etti.
Ladwig, “Standart bir askeri doktrinde, düşmanın hava savunmasını bastırmadan önce yer hedeflerini vurmak gerekir. Bunun yerine, IAF’ın görevinin Pakistan ordusunun misillemesini provoke etmemek olduğu açıkça görülüyor” diye belirtti.
Ladwig, Hint pilotların Pakistan hava savunmasının tamamen teyakkuzda olmasına rağmen uçuş talimatı aldığını düşündüğünü de sözlerine ekledi. IAF, görev detayları veya hava operasyonları stratejisi hakkında bilgi vermedi.
Pekin, J-10’un Rafale dahil Hint savaş uçaklarını düşürdüğüne dair haberler hakkında yorum yapmadı. Ancak J-10’un Batılı bir silah sistemini düşürdüğüne dair doğrulanmamış haberler, Çin sosyal medyasında sevinç ve zafer coşkusuna neden oldu.
Verona’daki Uluslararası Güvenlik Çalışmaları Ekibi’nde Çin araştırmacısı olan Carlotta Rinaudo, Çin sosyal medyasının milliyetçi mesajlarla dolup taştığını, ancak mevcut bilgilerin kesin bir sonuca varmayı zorlaştırdığını söyledi.
Rinaudo, “Şu anda algı, gerçeklikten çok daha önemli. Eğer bu açıdan bakarsak, asıl kazanan gerçekten Çin olur” dedi.
Çin, Pakistan için stratejik ve ekonomik bir müttefik konumunda. Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru çerçevesinde Pakistan’a 50 milyar dolardan fazla yatırım yapıyor.
Bu nedenle, zayıf bir Pakistan’ın Çin’in çıkarına olmadığı aşikar.
Pakistanlı güvenlik analisti İmtiyaz Gul, Çin’in son Hindistan-Pakistan çatışmasında kritik bir fark yarattığını belirtiyor. Gul, “Bu durum Hintli planlamacıları tamamen şaşırttı. Muhtemelen Pakistan ve Çin arasındaki modern savaş işbirliğinin derinliğini öngöremediler” ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, Çin jetlerinin gerçek bir savaş durumundaki performansının Batılı başkentler tarafından dikkatle analiz edildiğini, çünkü bunun küresel silah ticareti üzerinde zincirleme bir etki yaratabileceğini vurguluyor. ABD, dünyanın en büyük silah ihracatçısı, Çin ise dördüncü sırada yer alıyor.
Çin, çoğunlukla Myanmar ve Pakistan gibi gelişmekte olan ülkelere silah satışı yapıyor. Daha önce, Çin silah sistemleri kalitesizliği ve teknik sorunları nedeniyle eleştirilmişti.
Raporlar, Myanmar ordusunun 2022’de Çin ve Pakistan tarafından ortaklaşa üretilen JF-17 savaş uçaklarından bazılarını teknik arızalar nedeniyle yere indirdiğini bildiriyor.
Nijerya ordusu da Çin yapımı F-7 savaş uçaklarıyla ilgili çeşitli teknik sorunlar yaşandığını ifade etti.
Ayrıca, Hindistan’ın Pakistan’a ilk kez uçak kaybetmediği de dikkate alınmalı. 2019 yılında, Hindistan’ın Pakistan’daki şüpheli “terör hedeflerine” yönelik hava saldırıları sonrası meydana gelen kısa süreli bir hava muharebesinde, Rus yapımı bir MiG-21 jeti Pakistan toprakları içinde düşürülmüş ve pilot yakalanmıştı. Pilot birkaç gün sonra serbest bırakıldı.
Hindistan, pilotun, ABD yapımı bir F-16 dahil olmak üzere bir Pakistan savaş uçağını başarıyla düşürdükten sonra uçaktan kendisini fırlattığını iddia etmişti. Pakistan ise bu iddiayı reddetti.
Geçen hafta Hint jetlerinin düşürüldüğüne dair haberlere rağmen, Ladwig gibi uzmanlar, Hindistan’ın 10 Mayıs sabahı erken saatlerde Pakistan içinde “etkileyici genişlikte hedefleri” vurabildiğini ve bu ger
