Küresel havacılık danışmanlığı firması Oliver Wyman, modern savaş uçaklarının bakım, onarım ve destek (MRO) maliyetlerinin önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde artacağını belirten detaylı bir rapor yayımladı. Raporda, yalnızca 2025 yılında bu alandaki harcamaların 97 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor. Bunun yanı sıra, 2035 yılına kadar maliyetlerin %14,43 oranında artarak 111 milyar dolara çıkması beklenmektedir.
F-35 VE B-21 GİBİ YÜKSEK TEKNOLOJİLİ UÇAKLAR MALİYETİ YÜKSELTİYOR
Maliyet artışlarının başlıca sebeplerinden biri, gelişmiş savaş uçaklarının sektöre katılmasıdır. Özellikle ABD’nin F-35 ve yeni nesil B-21 Raider gibi platformlar, gelişmiş motorlar, gizlilik sistemleri ve karmaşık yazılımlar nedeniyle daha yüksek bakım maliyetleri gerektirmektedir. F-35’lerin, dünya filosunun %2,2’sini oluşturduğu ve 2035 yılına kadar bu oranın %9,5’e çıkmasının öngörüldüğü belirtilmektedir.
BAKIM MALİYETLERİ YÜKSELİRKEN FİLO KOMPLEKSLEŞİYOR
Rapora göre, dünya genelinde her yıl hizmete giren yaklaşık 310 savaş uçağının yarısı F-35’lerden oluşmaktadır. Ancak bu durum sadece ABD ile sınırlı kalmamaktadır. Avrupa’nın A400M ve NH-90 gibi platformları ile Rusya, Çin, Hindistan ve Güney Kore’nin de benzer yüksek maliyetli projeleri bulunmaktadır. Gelişmiş sistemlere sahip uçaklar, toplam filonun %11’ini oluştururken, bu oranın 2035 yılı itibarıyla %17’ye çıkması beklenmektedir.
NATO’DA BÜTÇE DENGESİ DEĞİŞİYOR
NATO ülkeleri, mevcut durumda savunma bütçelerinin ortalama %16’sını bakım, onarım ve destek faaliyetlerine ayırmaktadır. Ancak artan teknolojik karmaşıklık nedeniyle, bu oranın 2035 yılına kadar %26’ya kadar yükselebileceği tahmin edilmektedir. Bu artış, operasyonel sürekliliğin sağlanması açısından ciddi bir bütçe baskısı yaratmaktadır.
İNSANSIZ SİSTEMLER VE TEDARİK SORUNLARI DA GİDERLERİ ARTIRIYOR
Bakım maliyetlerindeki artışta insansız hava araçlarının yaygınlaşması da önemli bir rol oynamaktadır. Rapor, bu maliyetlerin kontrol altına alınabilmesi için çok uluslu yedek parça anlaşmaları, tedarik zincirlerinin genişletilmesi ve bakım projelerinin rekabete açılması gibi stratejilerin uygulanabileceğini önermektedir.
MRO KONUSU, SADECE BARIŞTA DEĞİL SAVAŞTA DA HAYATİ
Rapor, bakım ve destek sistemlerinin yalnızca barış dönemlerinde değil, savaş anlarında da operasyonel hazırlık ve sürdürülebilirlik açısından kritik bir öneme sahip olduğunu vurgulamaktadır. Gelişmiş sistemlerin uzun süreli görevlerde bulunabilmesi, doğrudan bu alandaki yatırım ve hazırlık seviyesine bağlıdır.
