Bilim insanları, bağışıklık sistemi ve ilaçlardan saklanabilen HIV‘in, beyaz kan hücreleri içerisinde görünür hale getirilmesine olanak tanıyan yeni bir yöntem geliştirdi.
HIV TEDAVİSİNDE ÇIĞIR AÇACAK ADIM
Avustralya‘nın Melbourne kentindeki Peter Doherty Enfeksiyon ve Bağışıklık Enstitüsü’nden araştırmacılar, HIV‘i insan vücudundan tamamen silmeyi hedefleyen bir yenilik üzerinde çalıştı. Söz konusu araştırma, Covid-19 aşılarıyla tanınan mRNA teknolojisine dayanmaktadır. Bilim insanları, özel olarak formüle ettikleri yağ kapsüllerine yerleştirdikleri mRNA’yı, HIV‘in saklandığı beyaz kan hücrelerine ulaştırmayı başardı. Bu mRNA, hücrelere virüsü açığa çıkarmaları yönünde bir sinyal gönderiyor.
YENİ YÖNTEM, GİZLENEN HIV’İ AÇIĞA ÇIKARIYOR
Çalışmada, ‘LNP X’ adı verilen yeni nesil nanoparçacık tasarımının bu hücreler tarafından kabul edildiği gösterildi. Önceki nesil nanoparçacıklar, bu hücreler tarafından alınmıyordu ve HIV‘in burada gizlenmesi tedavi süreçlerini zorlaştırıyordu. Araştırma ekibinin ortak yazarlarından Dr. Paula Cevaal, “Daha önce bu hücrelere mRNA ulaştırmak imkansız görünüyordu. Ancak şimdi elde ettiğimiz sonuçlar karşısında hepimiz adeta nefessiz kaldık” ifadelerini kullandı.
Bu buluş, HIV‘in vücutta “uyku halinde” kalan rezervuardan çıkarılabileceğini kanıtlamakta. Ancak bir sonraki önemli soru henüz yanıt bulmadı: Virüs açığa çıkarıldığında bağışıklık sistemi veya ek terapilerle tamamen yok edilebilecek mi? Çalışma, laboratuvar ortamında HIV pozitif bireylerden alınan hücreler üzerinde gerçekleştirildi. Gerçek hastalar üzerinde denemeler yapabilmek için önce hayvan deneyleri, ardından güvenlik ve etkinlik çalışmaları gerekecektir. Bu sürecin yıllar sürebileceği öngörülüyor.
KANSER HASTALIKLARINDA DA KULLANILABİLECEK
Araştırmanın kıdemli yazarı Dr. Michael Roche, bu tekniğin yalnızca HIV değil, kanser gibi diğer hastalıklarda da uygulanabileceğini belirtti.
Francis Crick Enstitüsü’nden retrovirolog Dr. Jonathan Stoye, bu yöntemin HIV’i gizlendiği yerden çıkarmada “şimdiye kadarki en büyük ilerleme” olduğunu ifade etti. Bununla birlikte Stoye, “Bu virüsü yok etmek için rezervuarın tamamı mı yok edilmeli, yoksa büyük bir kısmı yeterli mi olacak, bunu zaman gösterecek” uyarısında bulundu.
Öte yandan, Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü’nden Prof. Tomas Hanke, bu buluşun önemini kabul etmekle birlikte, “vücuttaki tüm HIV rezervuarlarına ulaşmanın şu anda yalnızca bir hayal olduğunu” vurguladı.
Bu yeni çalışma, hastalığın kalıcı tedavisi yönünde bugüne kadar kaydedilen en somut bilimsel ilerlemelerden biri olarak değerlendiriliyor.
