Çanakkale’nin Biga ilçesine bağlı Ağaköy’de, geçmişte köy halkının ana geçim kaynağını oluşturan hasırcılık geleneği, kadınlar tarafından yaşatılmaya devam ediyor. Şapkadan, çantaya, sepetten ev aksesuarlarına kadar geniş bir ürün yelpazesi sunan bu kadınlar, ürettikleri el emeği ürünlerle ülkenin dört bir yanında alıcı buluyor.
Ağaköy’de 2021 yılında Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı ve Biga Kadın Çevre Kültür İşletme Kooperatifi’nin desteğiyle başlayan kurs sayesinde, 25 kadın geleneksel hasır sepet örücülüğünü öğrenme fırsatı buldu. İŞKUR ve Biga Halk Eğitimi Merkezi işbirliğiyle gerçekleştirilen bu eğitim, köyde unutulmaya yüz tutmuş bir zanaatı canlandırma çabalarına katkı sağladı.
Geleneksel zanaatın yeniden hayat bulması sürecinde, kursa katılan 11 kadın “Hasır Yap” markasını kurarak işbirliğine gitti. Zamanla bazı kadınların ekipten ayrılmasıyla marka, dört kadının el emeğiyle büyümeye devam etti. Kadınlar, köylerindeki atölyelerinde haftada altı gün boyunca hasırdan çanta, şapka, avize, damacana kılıfı, şişelik, sepet, saksılık ve gazetelik üretiyorlar.
Bu yıl üretim kapasitelerini artırmayı hedefleyen Ağaköylü kadınlar, ham madde hazırlıklarının bir yıl sürdüğünü ifade ediyorlar.
Hasırcılığı öğrenen Hatice Akça (41), markalarının yavaş yavaş büyümeye başladığını belirtiyor ve “Şimdiye kadar vergiden muaftık ama artık toplu satış yapmaya başlayacağımız için vergiye dayalı bir işletme olarak devam edeceğiz.” diyor.
Akça, hasır tarzı ürünlerin mekanlarda sıkça tercih edildiğini dile getirerek, “Amacımız, malzemesi kendi memleketimizde olan ürünleri el emeği ile üretip satışlarımızı gerçekleştirmek. Bunun için başvurularımızı yaptık; umarız kurumsallaşacağız.” şeklinde konuştu.
Üretimin her aşamasının zaman ve emek gerektirdiğini vurgulayan Akça, sazların temininden kurutulmasına, ayrılmasından örülmesine kadar geçen sürecin neredeyse bir yıla yayıldığını aktarıyor.
Eskiden malzemeyi hazır aldıklarını ancak olumsuz durumlar yaşadıklarını söyleyen Akça, son yıllarda Balıkesir’in Manyas ve Edirne’nin İpsala ilçelerindeki alanlardan muhtarlıklardan aldıkları izinle sazları biçtiklerini belirtiyor. Ayrıca, göletlerden topladıkları malzemeleri tarlalarda kurutup kamyonetlerle köye taşıdıklarını ifade ediyor.
Sazları biçme zamanının gecikmesi durumunda malzemenin kurtlandığını ya da çürüdüğünü vurgulayan Akça, hasadın büyük titizlikle yürütülmesi gerektiğini ekliyor.
Günde en fazla iki ila üç çanta örülebildiğini, bu süreçte sabır gerektiğini belirten Akça, “Malzemeyi önce ayırıyor, ıslatıyor, tekrar hazırlıyor ve en sonunda örüyoruz. Her aşaması zahmetli ama çok sağlam ve uzun ömürlü ürünler ortaya çıkıyor.” diyor. Gençlerin bu tür işlere ilgi göstermediğini ancak öğrenmek isteyenlere bilgi ve tecrübelerini paylaşmaya hazır olduklarını da sözlerine ekliyor.
Ürettikleri ürünlerin Türkiye’nin dört bir yanına gönderildiğini ve sosyal medya hesapları üzerinden ürünlere ulaşım sağlandığını belirten Akça, bu anlamda kendilerine destek verenlere teşekkür ediyor.
