Ernst & Young (EY) bünyesinde faaliyet gösteren EY-Parthenon (EY-P), otomotiv sektörü için hazırladığı “Elektrikli Araç Ekosistemi ve Dönüşümü Analizi” serisinin ilk bölümünü kamuoyuyla paylaştı.
Şirketin açıklamasına göre, ilk rapor “Dünyada ve Türkiye’de Elektrikli Araç Pazarı” başlığını taşıyor ve toplamda üç analizden oluşacak. Serinin ilerleyen bölümlerinde şarj istasyonları ve batarya teknolojileri ele alınacak.
Bu analiz, dünya genelinde ve Türkiye’deki elektrikli araç kullanımına, satış rakamlarına, tüketici davranışlarına, marka bazlı değerlendirmelere, arz ve talep üzerindeki etkileyen unsurlara ve gelecekteki projeksiyonlara dair kapsamlı bir bakış sunuyor.
Analiz kapsamında, bataryalı elektrikli araçlar (BEV), şarj edilebilir elektrikli araçlar (PHEV) ve yakıt hücreli elektrikli araçlar (FCEV) olmak üzere üç farklı elektrikli araç modeli incelendi.
Sonuçlara göre, elektrikli araç satışlarında küresel pazarda liderliği Çin üstlenirken, Avrupa Birliği ve ABD bu ülkeyi takip ediyor. Türkiye’de ise vergi avantajları, yerli üretime yönelik yatırımlar ve teknolojik gelişmeler, elektrikli araçlara olan ilgiyi artırmış durumda.
Küresel elektrikli araç pazarında Çin’in etkisi belirgin şekilde öne çıkıyor.
2022-2024 döneminde küresel elektrikli araç satışları, yıllık bazda yüzde 66 oranında bir büyüme sergileyerek, 2024 yılında 17 milyon adete ulaşması bekleniyor. Küresel satışların yüzde 56’sını elinde bulunduran Çin, lider konumunu korurken, Avrupa Birliği yüzde 17, ABD ise yüzde 12 ile onu izliyor. 2024 itibarıyla dünya genelinde kullanılan 55,9 milyon elektrikli aracın yüzde 54’ü Çin’de yer alıyor.
Ayrıca, 2019-2024 döneminde küresel elektrikli araç parkı oranı yüzde 51’lik yıllık bileşik büyüme gösterirken, Çin, ABD ve AB dışındaki elektrikli araçların toplam elektrikli araç parkındaki payı yüzde 15 seviyesinde kalıyor.
Dünya genelinde 2023 yılında yeni elektrikli araç kayıtlarının yaklaşık 14 milyon olması beklenirken, 2024’te bu rakamın 15,9 milyon olması öngörülüyor. Toplam elektrikli araç parkının 2024’te yüzde 54’ü Çin’de, yüzde 19’u Avrupa Birliği’nde ve yüzde 12’si ABD’de bulunacak.
Küresel elektrikli otomobil satışları artış göstermeye devam etse de, 2024’te Çin ve Avrupa Birliği’nin elektrikli araç parkındaki toplam yüzde 73’lük pay ile pazarı elinde tutmaya devam edeceği öngörülüyor.
Elektrikli araç satışlarının, Çin’in büyük ölçekli üretim kapasitesi, ABD’nin şarj altyapısı yatırımları ve batarya teknolojilerindeki ilerlemelerle hızla artması bekleniyor. Ayrıca, küresel elektrikli araç pazarının büyümesi, elektrik fiyatları, şarj altyapısı, tüketici bilinci ve devlet teşvikleri gibi faktörlere bağlı olarak farklı bölgelerde farklı hızlarda gerçekleşebilir.
Şarj ağının genişlemesi ve elektrikli araçların menzilinin artması, satışları artırırken, kısa ve orta vadede hibrit araçların içten yanmalı motorlu araçlar ve elektrikli araçlar karşısında iyi bir alternatif olmaya devam etmesi öngörülüyor.
Batarya teknolojilerindeki ilerlemeler, çevresel düzenlemeler, devlet teşvikleri ve genişleyen şarj altyapısıyla bataryalı elektrikli araçların (BEV) pazar içindeki payının artması bekleniyor.
Türkiye’de hibrit araç satışları 2022-2024 döneminde 174 bin adede ulaştı.
Türkiye’de otomobil satışları 2022-2024 döneminde toplamda yüzde 65 oranında bir artış gösterirken, elektrikli araç satışları yaklaşık 13 katına çıkarak 115 bin seviyelerine ulaştı. Hibrit araç satışları ise 3 katına çıkarak 174 bin oldu.
Ülkede, Amerika ve Türkiye merkezli elektrikli araç üreticilerinin pazara girmesi ve şarj istasyonları ağının genişlemesiyle, 2023 yılında elektrikli araç satışları 2022 yılına kıyasla yaklaşık 9 kat artış gösterdi.
Hibrit araç satışlarının, elektrikli araçlara kıyasla menzil avantajı ve ÖTV indirimleri ile birlikte 2024’te elektrikli araçların satış rakamlarından yüzde 50 daha yüksek gerçekleşmesi bekleniyor.
Türkiye’de elektrikli araç satışları 2022 yılı itibarıyla Almanya, Fransa ve Çin merkezli firmalar tarafından domine edilirken, 2023’te satışa sunulan yerli marka, 2023 ve 2024’te yüzde 26’lık satış payı ile lider konuma yükseldi.
Elektrikli araç satışlarında 2023’ten bu yana Türkiye merkezli yerli marka öne çıkarken, Amerika merkezli bir marka ikinci sıraya yerleşti.
Türkiye’de elektrikli araçlara olan ilgi, 2020 yılından bu yana hızla artmış ve satışlar her yıl 2,4 kat artarak 2024 yılında 115 bin adede ulaşmıştır. Tüketicilerin elektrikli araç satın alma eğiliminin en yüksek olduğu bölge Asya, en yüksek oran ise yüzde 79 ile Çin’de görülmektedir.
“Devlet teşviklerinin olumlu etkisi bekleniyor”
Açıklama kapsamında görüşlerine yer verilen EY-Parthenon Şirket Ortağı Yusuf Bulut, EY-P Elektrikli Araç Pazarı Analizlerinin hem küresel hem de Türkiye pazarı için önemli veriler sağladığını ifade etti.
Bulut, elektrikli araçların pazara sunulduğu ilk yıllarda talebin düşük seviyelerde seyrettiğini, son yıllarda ise bu talebin hızla arttığını ve piyasanın farklı ticari modellerle çeşitlendiğini belirtti.
Elektrikli araç pazarında menzil, şarj altyapısı ve bulunabilirliğin geliştiğini, batarya maliyetlerinin azaldığını vurgulayan Bulut, “Şarj altyapısının iyileştirilmesi ve menzil artırımı, elektrikli araçlara geçişte kritik bir rol oynarken, diğer yandan hibrit araçlara olan talep de devam ediyor ve şarj edilebilir hibrit modeller pazarın daha hızlı büyümesine katkı sağlıyor. Elektrikli araç satışlarının, devlet teşvikleri, ÖTV avantajları ve yerli üretimin yükselişiyle birlikte olumlu yönde etkilenmesi bekleniyor.” ifadelerini kullandı.
EY-Parthenon Şirket Ortağı Cem Çamlı ise küresel elektrikli araç pazarında Çin, Avrupa Birliği ve ABD’nin belirleyici konumda olduğunu vurguladı.
Türkiye’de yerli marka ve Amerika merkezli elektrikli araç markalarının pazara girmesiyle birlikte elektrikli araç satışlarında önemli bir artış yaşandığını dile getiren Çamlı, “Türkiye’de araç satışları 2022-2024 döneminde yüzde 65 artarken, elektrikli araç satışları yaklaşık 13 katına, hibrit araç satışları ise 3 katına çıktı. Bu gelişmeler, önümüzdeki 10 yıl içinde tüketici alışkanlıklarının değişimi ve pazarın gelişimi ile birlikte olumlu beklentileri ortaya koyuyor.” değerlendirmesinde bulundu.
