Türkiye‘nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nın 2024 yılı sonuçları açıklandı. İstanbul Sanayi Odası tarafından gerçekleştirilen İSO 500 araştırmasına göre, üretimden satışlarda en yüksek performansı gösteren kuruluş, 651,6 milyar liralık satışlarıyla Tüpraş oldu.
İstanbul Sanayi Odası (İSO), ‘ Türkiye‘nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nın 2024 yılı sonuçlarını, Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonunda düzenlenen bir toplantıda kamuoyuna duyurdu. Bu yıl 57. yılını kutlayan araştırmanın sonuçları, İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın ev sahipliğinde, İSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları İrfan Özhamaratlı ve Cemal Keleş’in katılımıyla paylaşıldı.
Tüpraş, sıralamada birinci
Araştırmayı sunan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “İSO 500 çalışmasında 2024 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş, 651,6 milyar lira ile uzun yıllardır olduğu gibi yeniden Tüpraş olmuştur. İkinci sırayı 356 milyar lira ile ‘Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.’ alırken, üçüncü sırada 201,6 milyar lira ile ‘Star Rafineri A.Ş.’ yer aldı. Her iki şirketin de geçen yılki sıralarını koruması dikkat çekici. Bu durum, İSO 500’ün ilk üç sırasının değişmediğini gösteriyor. Ancak 2024’te İSO 500’ün ilk 10’unda, 2023 yılına göre iki değişiklik meydana geldi. Geçen yıl ilk 10’da yer almayan İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Motor Türkiye Otomotiv, bu yıl sıralamaya girmeyi başardı” dedi.
“Üç temel veride olumsuz gelişmeler gözlemleniyor”
İSO 500’ün 2024 yılı sonuçlarının üç temel veride tarihi olumsuzluklar içerdiğini vurgulayan Bahçıvan, şunları kaydetti: “Birincisi, İSO 500’ün üretimden net satışları son üç yıldır reel olarak gerilemektedir. İkincisi, sanayicinin elde ettiği kârın büyük bir kısmını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldığı gerçeği bu yıl daha da derinleşti. Artık sanayiciler, kazandıkları paranın neredeyse tamamını finansman giderlerine tahsis etmek zorunda kalıyor. Üçüncü olarak, 2024’te kârlılık oranlarının son 10 yıl ortalamasının çok altında kaldığını gösteren iki veri mevcut. İSO 500’ün faaliyet kârlılığı 2014-2023 döneminde yüzde 10,4 seviyesindeyken, 2024’te bu oran yüzde 6,2’ye düşmüştür. Benzer bir şekilde, satış kârlılığının da geçtiğimiz 10 yıldaki ortalaması yüzde 7,1 iken, 2024’te yüzde 2,6’ya gerilemesi dikkat çekici.”
“Sanayi sektörü 2024 yılını büyümesiz kapattı”
Reel büyüme, kârlılık ve finansman giderleri gibi birçok alanda sanayicilerin, İSO 500 tarihinin en zor yıllarından birini yaşadığını belirten Bahçıvan, “OVP sürecinde en büyük fedakarlığı yapmasına rağmen, 2024 yılını neredeyse büyümesiz kapatması, sanayi sektörünün durumunun en somut göstergesi olarak değerlendirilmeli. OVP, eğer başarılı olacaksa, programın en büyük yükünün sanayinin omuzlarında olduğu gerçeğini unutmamalıyız. Sanayiciler olarak, iki yıla yakın süredir uygulanan OVP’ye olan güvenimizi ve inancımızı tekrar vurgulamak isteriz. Ayrıca, sürekli olarak üzerinde durduğumuz ‘finansal istikrar’ konusunu, OVP hedefleri ve uygulamaları açısından önemli bir referans olarak almaya devam edeceğiz. Ancak geldiğimiz noktada, önümüzdeki dönemde programın hedeflerinden uzaklaşıldığı algısının oluşmaması gerektiği temel bir yaklaşım olmalıdır” şeklinde konuştu.
“2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi rehberimiz olacak”
İSO 500 verilerinin, ülkemizin üretimden uzaklaşma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu net bir şekilde ortaya koyduğunu ifade eden Bahçıvan, “Bu durumu değiştirmek, tersine çevirmek elimizde. Bu görev yalnızca sanayicilerin değil, herkesin sorumluluğu olmalıdır. Çünkü sanayi sektörü ve üretim, küresel gerilimlerin ve korumacılığın arttığı bu dönemde ülkemiz için kritik bir öneme sahiptir. Türkiye, üretimden daha fazla uzaklaşma döngüsüne girmeden, teknolojiye ve ihracata dayalı nitelikli üretim anlayışıyla rekabetçi, kaliteli ve sürdürülebilir bir büyümeyi sağlamak en önemli stratejik hedefimiz olmalıdır. Ayrıca, jeopolitik gerilimlerin yoğun olduğu bu coğrafyada, gelişmiş bir sanayi altyapısının ülkemizin her açıdan savunulması açısından hayati önem taşıdığını unutmamalıyız. Bu bağlamda, Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan “Yüksek Teknoloji, Dijital Ekonomi, Yeşil Dönüşüm, Küresel Entegrasyon ve Yapısal Dönüşüm” gibi önemli beş temel amaç üzerine inşa edilen ve kısa süre önce kamuoyuna duyurulan “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi”, sanayimizin ihtiyaç duyduğu vizyonu sunmaktadır. İSO Stratejik Dönüşüm Merkezi’nde bu yeni stratejiyi rehber olarak alacağımızı belirtmek isterim” dedi. – İSTANBUL
