ÇUKUROVA Üniversitesi (ÇÜ) Su Ürünleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, dünya genelinde 1500’e yakın köpek balığı türünün popülasyonunun yarı yarıya düştüğünü belirtti. Prof. Dr. Çevik, “Köpek balıkları, etlerinin yanı sıra özellikle karaciğerleriyle de değerli bir kaynak. Bu organlar kozmetik sanayisinde kullanılıyor. Derilerinden zımpara ve dekorasyon malzemeleri üretiliyor. Ayrıca, köpek balığı ile beslenen birçok ülke var; en çok bilinen tüketim şekli ise köpek balığı yüzgeci çorbasıdır. Nesli tükenme tehlikesi altında olan bu hayvanların yok olması, deniz ekosistemini ciddi şekilde tehdit ediyor” ifadelerini kullandı.
Dünya genelinde köpek balığı popülasyonlarının azaldığını vurgulayan Prof. Dr. Çevik, açıklamalarına devam etti. 1500’e yakın köpek balığı türü olduğunu ve bunların birçoğunun koruma altında bulunduğunu dile getiren Prof. Dr. Çevik, “Akdeniz’deki köpek balıklarının neredeyse yarısı koruma altındadır. Yapılan araştırmalar, bu bölgede köpek balığı popülasyonunun yarı yarıya düştüğünü göstermektedir. Bazı türlerde ise yerel yok oluşlar yaşanmaktadır. Bu nedenle Avrupa Birliği ve Tarım Bakanlığı, birçok türün avlanmasını ve teknede bulundurulmasını yasaklamıştır. Ancak kaçak avcılık faaliyetlerinin devam ettiğini belirtmeliyim. Bu türler kırmızı listeye alınmış ve nesli tükenme tehlikesi altında olanlar arasında yer alıyor” şeklinde konuştu.
‘POPÜLASYONDAKİ AZALMANIN NEDENİ AVCILIK’
Köpek balıklarındaki popülasyon azalmasının temel nedeninin aşırı avcılık olduğunu ifade eden Prof. Dr. Cem Çevik, “Aşırı avcılık büyük bir sorun haline geldi. Özellikle Akdeniz dışında Afrika ve Asya ülkelerinde köpek balığı yüzgecine olan talep oldukça yüksektir. Bu talep sonucunda dünyada 150 ile 250 milyon kıkırdaklı balığın öldürüldüğü yönünde bilgiler mevcut. Kıkırdaklı balıklardan et, süt ve deri gibi her türlü ürün elde ediliyor. Örneğin, köpek balığı yüzgecinden çorba yapılıyor” dedi.
‘AFRİKA VE ASYA’DA YÜZGEÇLERİNDEN ÇORBA YAPILIYOR’
Köpek balıklarının başta yüzgeçleri olmak üzere birçok organının farklı sektörlerde kullanıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Çevik, “Köpek balığının etinin yanı sıra karaciğeri oldukça değerlidir. Kozmetik sanayisinde kullanılıyor. Derisinden ise zımpara ve dekorasyon malzemeleri üretiliyor. Ayrıca birçok ülkede köpek balığı eti tüketimi yaygındır. Özellikle Afrika ve Asya’da köpek balığı yüzgeci çorbası oldukça popülerdir. Bu yüzden köpek balıkları aşırı avlanmaya maruz kalıyor” şeklinde konuştu.
‘KÖPEK BALIKLARI YOK OLURSA DENİZ EKOSİSTEMİ ÇÖKER’
Köpek balığı filmlerinin insanlardaki olumsuz algıya neden olduğunu belirten Prof. Dr. Çevik, dünyada köpek balığı saldırısı sonucu ölen insan sayısının yılda yalnızca 10 kişi olduğunu vurgulayarak, “Bu ölümlerin çoğu Güney Amerika, Güney Afrika ve Avustralya bölgelerinde gerçekleşmektedir. Hayvanlar tarafından öldürülen insan sayısı açısından bu oran oldukça düşüktür. Besin piramidinin en üstünde yer alan köpek balıkları, deniz ekosistemindeki diğer canlıları kontrol eden bir rol üstlenmektedir. Eğer köpek balıkları yok olursa, altındaki canlıların popülasyonu aşırı şekilde artar ve bu durum ekosistemi tehdit eder. Nesli tükenme tehlikesi altında olan bu hayvanlar, köpek balığı filmleri nedeniyle olumsuz bir imajla karşı karşıya kalmaktadır. Denizde köpek balığı ile karşılaşma olasılığı ise milyonda bir kadar düşüktür” şeklinde konuştu.
NESLİN TÜKENME TEHLİKESİNE KARŞI ÇALIŞMA BAŞLATTILAR
Kıkırdaklı balıkların korunması ve popülasyonlarının artması için Mersin, Taşucu, Silifke ve İskenderun körfezlerinde, kum köpek balıkları ile kemane balıklarının üreme ve yavru bakım alanlarını tespit etme çalışmaları başlattıklarını söyleyen Prof. Dr. Çevik, bu alanların belirlenmesinin ardından koruma altına alınması için gerekli adımların atılacağını sözlerine ekledi.
