PKK, 12 Mayıs’ta silahlı mücadeleyi sona erdirme ve kendisini feshetme kararı aldığını duyurdu.
1978 yılında kurulan ve 1984’te Türkiye’de ilk saldırılarını gerçekleştiren PKK, 47 yıldır Türkiye’nin yanı sıra Suriye, Irak ve İran’da da etkinlik gösteren bir yapı olarak biliniyor.
Partiya Karkerên Kurdistanê (Kürdistan İşçi Partisi) adını taşıyan PKK, Türkiye ve birçok Batılı ülke tarafından “terör örgütü” olarak tanımlanıyor.
Örgüt, lideri Abdullah Öcalan’ın 1999 yılında yakalanmasının ardından stratejik yönelimlerini ve söylemini değiştirmiştir.
Başlangıçta bağımsız bir Kürt devleti hedefiyle kurulan PKK, zamanla özerklik ve Kürtlerin siyasi-kültürel haklarının tanınmasına yönelik bir yaklaşım benimsemiştir.
Disiplinli hiyerarşik yapısı, PKK’nın bölgedeki gelişmelere göre kendini dönüştürme yeteneğini artırmıştır.
PKK ile ilgili tartışmalarda KCK, Kongra-Gel, HPG ve YJA gibi çeşitli siyasi ve askeri yapıların isimleri sıklıkla geçmektedir.
Suriye ile ilgili tartışmalara ise PYD, YPG, YPJ ve SDG gibi oluşumlar da dahil olmaktadır.
Tüm bu yapıların kökeni ve anlamı üzerine derlemeler yapılmıştır.
KCK (Kürdistan Demokratik Topluluklar Birliği)
Kürdistan Demokratik Topluluklar Birliği (KCK), Suriye, İran, Irak ve bazı Avrupa ülkelerinde koordine olan ve PKK’yı kapsayan bir çatı örgütü olarak bilinmektedir.
Abdullah Öcalan, 2005 yılında KCK’nın kurulması için talimat vermiştir.
Öcalan, bu yapının demokratik özerkliğin bir ifadesi olduğunu belirtmiştir.
KCK, Kürt toplumunu demokratik ulusa dönüştürmeyi amaçlayan bir omurga işlevi görmektedir.
PKK’nın hiyerarşisinde Öcalan, KCK Genel Başkanı olarak yer almaktadır.
KCK Yürütme Konseyi, bu yapıya bağlı birimler arasındaki uyum ve temel politikaların uygulanmasını denetlemektedir.
Konsey’in en üst düzey isimleri arasında Bese Hozat ve Cemil Bayık bulunmaktadır.
KCK Sözleşmesi, toplumcu konfederal bir sistemin kurulmasını hedeflemekte ve herkesin bu sistemde yer alabileceği belirtilmektedir.
Kongra-GEL
Kongra-Gel, Halk Meclisi anlamına gelen ve KCK’nın karar organı olarak görev yapan bir yapı olarak bilinmektedir.
Faaliyetlerini ağırlıklı olarak Avrupa’da sürdüren Kongra-Gel’in başkanlığını Remzi Kartal yapmaktadır.
Kartal, 1991 yılında Halkın Emek Partisi’nden (HEP) Van milletvekili olarak seçilmiş, HEP 1994 yılında Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmıştır.
Kartal, 2015 yılından bu yana Türkiye tarafından “En çok aranan teröristler” listesinde yer almaktadır.
HPG (Halk Savunma Güçleri)
Halk Savunma Güçleri (HPG), KCK yapısı içinde PKK’nın silahlı kanadı olarak faaliyet göstermektedir.
2000 yılında kurulan HPG’nin karargah komutanı Murat Karayılan’dır.
Karayılan, aynı zamanda PKK Yürütme Komitesi Üyesi olarak görev yapmaktadır.
PKK, 1978 yılında silahlı mücadele amacıyla Kürdistan Kurtuluş Güçleri (HRK) adında bir yapı kurdu. Bu yapı, 1984’te Siirt, Şırnak ve Hakkari’deki askeri noktalara eş zamanlı saldırılar düzenledi.
1986 yılında Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu (ARGK) kuruldu, bu yapı 2000 yılına kadar varlığını sürdürdü.
Abdullah Öcalan’ın 1999’daki yakalanmasının ardından bağımsız Kürdistan fikrinden vazgeçerek Demokratik Konfederalizm tezini açıklamasının ardından HPG kuruldu.
YJA Star (Star Özgür Kadın Birlikleri)
YJA Star, HPG’nin kadın kolu olarak bilinen bir yapıdır.
Bu oluşum, HPG’nin karargahından bağımsız bir merkezi komutanlık sistemine sahiptir.
YJA Star, kadın komutanlar tarafından yönetilmektedir.
PKK ve bağlı olduğu KCK, kadınların özgürlüğüne büyük önem vermekte ve politik cinsiyet eşitliği ilkesini benimsemektedir.
Abdullah Öcalan’ın “Kadın özgür olmadan, toplum özgür olamaz” sözü, bu ilkenin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.
PKK, YJA Star ile askeri ve siyasi alanda cinsiyet eşitliğini uygulamaktadır.
YJA Star militanları, İran’da Kadın Savunma Birlikleri (HPJ), Irak’ın Sincar bölgesinde Sincar Kadın Birlikleri (YSJ) ve Türkiye’de Sivil Savunma Birlikleri (YPS) adı altında faaliyet göstermektedir.
PYD (Demokratik Birlik Partisi)
Demokratik Birlik Partisi (PYD), 2003 yılında Suriye’de kurulmuştur.
Salih Müslim ve Asya Abdullah, 2010 yılında PYD’nin eş başkanları olarak görev almışlardır.
Müslim, Türkiye kamuoyunda tanınan bir figürdür.
PYD, Müslim’in liderliğinde 2012 yılında Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin kurulmasına öncülük etmiştir.
Müslim, 2013 ve 2024 yıllarında çözüm süreci kapsamında Türkiye’ye davet edilmiştir.
PYD, Abdullah Öcalan’ın “Demokratik uygarlık ve demokratik toplum” felsefesini benimseyen bir parti olarak öne çıkmaktadır.
Türkiye, PYD’yi “PKK’nın Suriye’deki örgütsel ve ideolojik kolu” olarak değerlendirmektedir.
2017 yılında PYD eş başkanlığını bırakmış olan Salih Müslim, 2018 yılında İçişleri Bakanlığı’nın “En çok aranan teröristler” listesine eklenmiştir.
YPG (Halk Koruma Birlikleri)
Halk Koruma Birlikleri (YPG), 2012 yılında Suriye’de kurulmuştur.
YPG, Suriye’nin kuzeyinde çoğunlukla Kürtlerden oluşan bir askeri yapıdır.
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bünyesinde YPG, sıkça “PYD’nin askeri kanadı” olarak tanımlanmaktadır.
YPG, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) içinde yer almaktadır.
YPJ (Kadın Koruma Birlikleri)
Kadın Koruma Birlikleri (YPJ), YPG’nin kadın savaşçılar kolu olarak bilinir.
2012 yılında kurulan YPJ, askeri ve ideolojik olarak YJA Star’ın devamı olarak kabul edilmektedir.
YPJ’nin, 2014 ve 2015 yıllarında Kobani Savaşı’nda IŞİD militanlarını yenilgiye uğratmasında kritik bir rol üstlendiği ifade edilmektedir.
SGD (Suriye Demokratik Güçleri)
Suriye Demokratik Güçleri (SDG
