Saçlar, bireylerin kendilerini nasıl hissettiği üzerinde oldukça etkili bir rol oynamaktadır. Seyrelmiş bölgeler ya da farklı bir saç kesimi, görünümümüzü etkileyen unsurlar arasında yer alırken, saçlarımızla kendimize verdiğimiz değer arasında kuvvetli bir bağ bulunmaktadır.
Bu nedenle, kuaförlere ciddi miktarlarda harcama yapılmaktadır.
Statistica verilerine göre, 2023 yılında İngiltere’de kuaför ve güzellik ürünlerine toplamda 6,6 milyar sterlin harcanmıştır.
Ancak, bu kadar para harcamaya gerçekten gerek var mı? Saçlarımızı, beslenmeye dikkat ederek beslemek ve iyileştirmek mümkün mü? Saç dökülmesini azaltmak ya da saçların daha güçlü ve daha az kırılgan hale gelmesini sağlamak için neler yapılabilir?
Uzmanların görüşlerine bakalım.
Besin eksiklikleri saç dökülmesiyle bağlantılı mı?
Diyetisyen ve Britanya Diyetisyenler Birliği (BDA) Sözcüsü Claire Thornton-Wood, dengeli bir beslenmenin saç sağlığı üzerinde olumlu bir etki yarattığını ifade ediyor.
Thornton-Wood, “Saç sağlığı ve görünümü için önemli olan bazı besin maddeleri bulunmaktadır” diyor.
Saçlar, vücudumuz tarafından “temel” bir organ olarak değerlendirilmediği için, eksiklik durumunda hayatta kalmak için gerekli besinler diğer alanlara yönlendirilmektedir.
Araştırmalar, vitamin ve minerallerin vücudun her bölgesi için önemli olduğunu, saçların da bunlar arasında yer aldığını göstermektedir.
Bu besin maddeleri, hücrelerin normal işleyişi ve büyümesi için gereklidir; bu nedenle eksiklik durumlarında saç dökülmesi görülebilmektedir.
Belirli vitamin ve minerallerin eksikliği saç dökülmesi ile ilişkilendirilse de, bunların alımının yeniden saç uzamasını sağlayıp sağlamayacağı konusunda tartışmalar bulunmaktadır. Bu yüzden, saçınızda beklenmedik ve dikkat çekici değişiklikler gözlemliyorsanız, bir doktora başvurmanız en doğrusu olacaktır.
C Vitamini
Saçlar, ana yapısal proteini olan kolajeni sentezlemek için C vitaminine ihtiyaç duyar.
Thornton-Wood, “C Vitamini, saçı güçlendirir ve şekil verir; ayrıca saç uzamasını teşvik etmek için foliküllerin uyarılmasına da yardımcı olur” şeklinde konuşuyor.
Sağlıklı bir beslenme düzeni ile yeterli C vitamini alındığından emin olunması gerekir.
Eğer bir endişeniz varsa, Wood, güne bir smoothie ile başlamanızı öneriyor. Bunun için 150 ml süt, 2 yemek kaşığı yulaf ezmesi, 1 yemek kaşığı öğütülmüş badem, 2 yemek kaşığı çilek veya orman meyveleri ve 2 çay kaşığı kakaoyu karıştırabilirsiniz.
Bu karışım, iki kişilik olup iyi bir C vitamini kaynağı olmasının yanı sıra protein ve demir de sağlayacaktır.
Omega-3
Diyetisyen ve “Beslenmenin Bilimi” adlı kitabın yazarı Rhiannon Lambert, Omega-3’ün “sağlığımız için elzem” olduğunu ifade ediyor.
Omega-3’ün saç uzamasıyla doğrudan ilişkili olduğuna dair kesin kanıtların sınırlı olduğunu belirten Lambert, bazı araştırmaların bu besin maddesinin saç sağlığını iyileştirebileceğini ve saç dökülmesini azaltabileceğini öne sürdüğünü aktarıyor. Lambert, ayrıca şöyle ekliyor:
“Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, fazla balık yağı alımının saç dökülmesini artırdığını gösterse de, genel görüş omega-3’ün saç derisi ve saç kökü sağlığını desteklediği yönündedir.”
Uskumru, somon, keten tohumu ve ceviz gibi besin kaynaklarıyla omega-3 alımınızı artırabilirsiniz.
Biyotin
Lambert, “Biyotin veya B7 vitamini, saç sağlığı ve folikül işlevinde önemli bir rol oynayabilir” diyor.
“Bu eksiklikler, genellikle genetik durumlarla bağlantılı olarak, saç dökülmesine (alopesi) ve kırılgan saçlara yol açabilir.”
Biyotin açısından zengin besinler arasında fındık, baklagiller, tam tahıllar ve yumurta bulunmaktadır.
Şunu belirtmek gerekir ki, biyotin eksikliği nadir bir durumdur ve B7 vitamini içeren yiyecekler eklemenin saç sağlığına ne denli katkı sağlayabileceği konusunda sınırlı araştırma mevcuttur.
Thornton-Wood, biyotin desteği için soya yumurtası yapmanızı öneriyor. Bunun için altı adet haşlanmış ve kabukları soyulmuş yumurtayı, 100 ml soya sosu, 150 ml su ve 1,5 yemek kaşığı beyaz şarap sirkesi ile birleştirip bir gece marine edebilirsiniz. Ardından, yumurtaları salatalarda kullanabilir veya atıştırmalık olarak tüketebilirsiniz.
Demir
Demirin saç dökülmesi üzerindeki etkisi üzerine yapılan araştırmalar bazı çelişkili sonuçlar ortaya koysa da birçok uzman, demir eksikliğinin saç dökülmesi ile bağlantılı olduğuna inanmaktadır.
Demir eksikliğinin “en yaygın beslenme eksikliklerinden biri” olduğunu ifade eden trikolog ve beslenme uzmanı Kate Holden, bu durumun özellikle adet gören kişilerde, veganlarda ve vejetaryenlerde görülen saç dökülmesi ile ilişkilendirildiğini belirtmektedir.
Lambert, düşük demir seviyelerinin doğal saç büyüme döngüsünü bozabileceğini de ekliyor:
“Demir, sağlıklı saç uzaması için gerekli olan oksijen taşınmasında, DNA sentezinde ve keratin oluşumunda kritik bir rol oynamaktadır.”
“Demir seviyeleri düştüğünde, saç köklerine oksijen ve besin iletimi bozulur, bu da saçı zayıflatır ve dökülmesine katkıda bulunur.”
Demir depolarının azalması, saç telini etkileyerek kırılgan ve kırılmaya yatkın hale getirebilir. Lambert, kırmızı et, mercimek ve ıspanak gibi yiyeceklerin bu eksikliğin giderilmesinde yardımcı olabileceğini belirtirken, vücutta fazla demirin sorun yaratabileceğini ve bu nedenle profesyonel bir tavsiye almanın önemine dikkat çekiyor.
Protein
Protein, sağlıklı saçlar için hayati öneme sahiptir.
Saç tellerinin oluşumunda yardımcı olan keratinin temel bileşeni proteindir. Lambert, “Saç, vücutta en hızlı büyüyen doku. Bu nedenle saçın büyümesi ve onarımı için yeterli protein alımı oldukça önemlidir” diyor.
“Beslenmenizde yeterince protein yoksa, bu saç büyümesinin durmasına, saçların donuklaşmasına ve hatta dökülmesine neden olabilir.”
Lambert, sağlıklı saçlar için yumurta, süt ürünleri, baklagiller, tam tahıllar, tofu, balık, et ve kuruyemişler gibi protein açısından zengin besinlerin tüketilmesini önermektedir.
Holden, proteinin yaşla birlikte, özellikle menopoz sonrası kadınlarda daha da önemli hale geldiğini vurguluyor.
“Protein eksikliği, kuru, kırılgan ve kolay dökülen saçlara ve kansızlığa yol açabilir. Saç sağlığı için her öğünde protein tüketmek çok önemlidir.”
Çinko
Çinkonun temel bir mineral olduğunu söyleyen Lambert, bazı küçük çaplı araştırmaların çinko eksikliğinin saç dökülmesi ile ilişk
