Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile Riyad’da gerçekleştirdiği görüşme, Türkiye ile ABD arasında Suriye konusunda yeni bir iş birliği sürecinin başlangıcını müjdeledi.
Washington‘da bugün yapılacak olan Türkiye-ABD Suriye Çalışma Grubu toplantısında, IŞİD ile mücadele, cezaevleri ve kampların durumu, uygulanan yaptırımların kaldırılması gibi önemli meseleler üzerinde somut adımlar atılması hedefleniyor.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, Türkiye-ABD Suriye Çalışma Grubu toplantısı 20 Mayıs’ta Washington’da düzenlenecek.
Toplantıda Türkiye’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz başkanlığındaki bir heyet temsil edecek. ABD heyetine ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Christopher Landau liderlik edecek.
İki ülkenin bakan yardımcıları tarafından eş başkanlık yapılacak toplantılar, Türkiye-ABD ilişkileri açısından yeni bir işbirliği sürecinin önemini ortaya koyuyor.
Suriye konusundaki en üst düzey görüş alışverişinin Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Trump arasında 5 Mayıs’ta yapılan telefon görüşmesinde gerçekleştiği biliniyor.
Bu görüşmenin ardından İletişim Başkanlığı aracılığıyla Erdoğan’ın Trump’a Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması çağrısında bulunduğu kamuoyuna duyuruldu.
İki lider arasındaki bu görüşmeden sonra Washington’dan gelen haberler, Beyaz Saray’ın yaptırımların kaldırılmasına olumlu baktığını gösterdi.
Trump, 13 Mayıs’ta Suudi Arabistan’da yaptığı açıklamada, Suriye’ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasına karar verdiğini, bu süreçte Erdoğan ve Prens Selman ile yapılan görüşmelerin etkili olduğunu ifade etti.
Bununla birlikte, Trump’ın 14 Mayıs’ta Riyad’da Suriye’nin geçiş dönemi Devlet Başkanı Ahmed Şara ile gerçekleştirdiği görüşme dikkat çekici oldu. Trump ve Prens Selman’ın yanı sıra Cumhurbaşkanı Erdoğan da bu toplantıya telekonferans ile katıldı.
Riyad toplantısından bir gün sonra, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile Antalya’da bir üçlü toplantı gerçekleştirdiler.
Antalya’daki buluşma, Trump ve Şara arasında ele alınan konuların ilerletilmesi ve Türkiye’nin bu süreçteki rolünün belirlenmesi açısından önemli bir adım oldu.
Washington’daki toplantının ise belirlenen öncelikli konular üzerinde atılacak adımların somut hale getirilmesine odaklanacağı ifade ediliyor.
Hangi alanlar öncelikli?
Türk dışişleri kaynaklarına göre, Türkiye ve ABD heyetleri, Suriye politikalarındaki öncelikler üzerinde duracak ve özellikle güvenlik ile istikrarın sağlanması konusundaki iş birliği olanaklarını ele alacaklar.
IŞİD ile mücadelenin, Ankara-Washington ilişkilerinde her toplantıda gündeme geldiği gibi bu görüşmede de tartışılması bekleniyor. Özellikle Türkiye’nin yeni Suriye yönetimine bu konudaki desteği değerlendirilecektir.
Bu konunun önem kazanması, ABD Başkanı Trump’ın Şara ile yaptığı görüşmede ABD’nin Suriye’den beklentileri arasında yer almasıyla ilişkilendiriliyor.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Washington’un Şam’dan IŞİD ile mücadele, yabancı teröristlerin ülkeden gönderilmesi ve IŞİD üyelerinin bulunduğu kampların kontrolünü üstlenmesini beklediği belirtilmişti.
Antalya toplantısında da bu konunun detaylı olarak ele alındığı belirtiliyor.
Washington’daki toplantıda, Suriye’deki kamplar konusunda iş birliğinin nasıl geliştirileceği de gündeme gelecek.
Mevcut durumda, yaklaşık 10.000 IŞİD üyesinin tutulduğu cezaevleri ve 50.000 kadar aile üyesinin bulunduğu kamplar, Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) kontrolünde olan Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından yönetilmektedir.
SDG, ABD liderliğindeki IŞİD ile mücadele koalisyonu ile işbirliği yapıyor. Türkiye ise YPG’yi “terör örgütü” olarak tanımlıyor.
ABD askerlerinin çekilmesi gündemde mi?
ABD Başkanı Trump’ın, Suriye lideri Şara’dan IŞİD kamplarının denetimini devralması yönündeki çağrısı, Ankara’da Amerikan askerlerinin bu ülkeden çekilmesine dair görüşlerin güçlenmesine yol açtı.
Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Washington’daki toplantıda “ABD tarafının Suriye’deki askeri birliklerinin konsolidasyonuna ilişkin yürütülen süreç hakkında bilgi vermesi bekleniyor” açıklamasında bulundu.
ABD’nin Suriye’de yaklaşık 1400 askeri varlığı bulunuyor. Trump’ın, Suriye’deki birliklerin çekilmesinden yana olduğu ancak IŞİD ile mücadelenin aksamaması konusunda dikkatli olduğu belirtiliyor.
Türkiye, ABD’nin YPG ile iş birliğini sonlandırması ve bölgeden çekilmesi sürecini kolaylaştırmak amacıyla Suriye, Ürdün, Irak ve Lübnan ile ortak bir mekanizma geliştirmeye çaba gösteriyor.
Bu ülkelerin yakında Suriye topraklarında ortak operasyon merkezi kurması bekleniyor.
Suriye’ye uygulanan yaptırımlar ne zaman kalkacak?
Washington’daki görüşmelerde ele alınacak bir diğer önemli konu, ABD tarafından uygulanan yaptırımların kaldırılması süreci olacak. İki ülke diplomatlarının bu konudaki süreç ve takvim üzerinde durması bekleniyor.
Türkiye, uzun süredir hem ABD hem de Avrupa Birliği ülkelerinden Suriye’ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını talep ediyordu.
ABD’nin bu adımı atmasının AB için de örnek teşkil edeceğini belirten Türkiye, iç savaştan çıkan ülkenin yeniden inşası ve ülkeden kaçan Suriyelilerin geri dönüşü için yaptırımların kaldırılmasının önemli bir adım olacağını vurguluyor.
ABD’de, yaptırımların kaldırılması sürecine ilişkin Dışişleri ve Hazine bakanlıklarında teknik çalışmaların başlatıldığına dair haberler medyada yer almakta.
Yaptırımların tamamen kaldırılması sürecinin uzun sürebileceği, ABD’nin bu ülkeye yatırımların başlaması için ilk aşamada muafiyetler ilan edebileceği de ifade ediliyor.
Ankara’daki değerlendirmelerde, bu sürecin zaman alabileceği ancak Trump’ın iradesinin ortaya konmasının büyük önem taşıdığı belirtiliyor.
