Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile birlikte Riyad’da Suriye’nin geçiş dönemi Devlet Başkanı Ahmed Şara ile bir araya geldi. Bu görüşme, Ankara ve Washington arasında Suriye konusundaki iş birliğini yeni bir aşamaya taşıdı.
Washington’da gerçekleştirilecek Türkiye-ABD Suriye Çalışma Grubu toplantısında, IŞİD ile mücadele, cezaevleri ve kampların durumu ile uygulanan yaptırımların kaldırılması gibi kritik konular tartışılacak.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgilere göre, Türkiye-ABD Suriye Çalışma Grubu toplantısı 20 Mayıs’ta Washington’da yapılacak.
Toplantıya Türkiye, Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz başkanlığında bir heyet ile katılırken, ABD tarafında ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Christopher Landau liderlik edecek.
İki dışişleri bakan yardımcısının eş başkanlığında gerçekleştirilecek olan bu toplantılar, Türkiye-ABD arasındaki yeni iş birliği sürecinin hem zamanlama hem de içerik açısından önemini vurguluyor.
Suriye ile ilgili en üst düzey kapsamlı görüş alışverişinin Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Trump arasında 5 Mayıs’ta yapılan telefon görüşmesinde yapıldığı biliniyor.
Bu görüşme sonrasında İletişim Başkanlığı, Erdoğan’ın Trump’a Suriye’ye uygulanan yaptırımların kaldırılması çağrısında bulunduğunu açıkladı.
İki liderin bu telefon görüşmesinin ardından, Washington’dan gelen haberler Beyaz Saray’ın yaptırımların kaldırılmasına olumlu baktığını gösterdi.
Trump, 13 Mayıs’ta Suudi Arabistan’da yaptığı açıklamada, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılmasına yönelik karar aldığını ve bu süreçte Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile yaptığı görüşmelerin etkili olduğunu belirtti.
Ancak asıl sürpriz, Trump’ın 14 Mayıs’ta Riyad’da Suriye’nin geçiş dönemi Devlet Başkanı Ahmed Şara ile gerçekleştirdiği görüşme oldu. Bu toplantıya Cumhurbaşkanı Erdoğan da telekonferans ile katıldı.
Riyad’daki toplantıdan bir gün sonra, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile Antalya’da üçlü bir toplantı gerçekleştirdi.
Antalya’daki buluşma, Trump ve Şara arasındaki görüşmede ele alınan konuların daha ileri götürülmesi açısından Türkiye’nin rolünün belirlenmesi açısından önemliydi.
Washington’daki toplantının, belirlenen öncelikli konular üzerinde atılacak somut adımlar ve uygulama takvimi ile ilgili olacağı kaydedildi.
Hangi alanlar öncelikli?
Türk dışişleri kaynaklarına göre, Türkiye ve ABD heyetleri, Suriye politikalarının önceliklerini ele alacak ve özellikle güvenlik ile istikrarın sağlanması konusunda iş birliği olanaklarını tartışacaklar.
IŞİD ile mücadele, Ankara-Washington hattında gerçekleşen her toplantıda olduğu gibi bu görüşmede de gündeme gelecek. Özellikle Türkiye’nin yeni Suriye yönetimine verdiği destek değerlendirilecektir.
Bu konu, özellikle ABD Başkanı Trump’ın Şara ile yaptığı görüşmede ABD’nin Suriye’den beklentileri arasında yer alması nedeniyle daha fazla önem kazanmıştır.
Beyaz Saray, Trump-Şara görüşmesi sonrasında yaptığı açıklamada, Washington’un Şam’dan IŞİD ile mücadele, yabancı teröristlerin ülkeden gönderilmesi ve IŞİD üyelerinin tutulduğu kampların kontrolünü alması beklentisinde olduğunu bildirdi.
Üç dışişleri bakanının Antalya toplantısında da bu konunun detaylı bir şekilde ele alındığı kaydediliyor.
Washington’daki toplantıda Suriye’deki kamplar konusunda iş birliğinin ele alınacağı dışişleri kaynaklarınca ifade edildi.
Yaklaşık 10.000 IŞİD üyesinin tutulduğu cezaevleri ve bu kişilerin 50.000 kadar aile üyesinin bulunduğu kamplar, şu anda ana omurgasını Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından kontrol edilmektedir.
SDG, ABD liderliğindeki IŞİD ile mücadele koalisyonu ile ortaklık yapmaktadır. Türkiye ise YPG’yi “terör örgütü” olarak tanımlamaktadır.
ABD askerlerinin çekilmesi gündemde mi?
ABD Başkanı Trump’ın Suriye lideri Şara’dan IŞİD kamplarının kontrolünü devralması çağrısı, Ankara’da Amerikan askerlerinin Suriye’den çekileceği görüşünün güçlenmesine yol açtı.
Dışişleri Bakanlığı kaynakları, Washington’da yapılacak toplantıda “ABD tarafının Suriye’deki askeri birliklerinin konsolidasyonuna ilişkin yürütülen süreç hakkında bilgi vermesi bekleniyor.” şeklinde ifade etti.
ABD’nin Suriye’de yaklaşık 1400 askeri olduğu biliniyor. Trump’ın Suriye’deki birliklerin çekilmesinden yana olduğu ancak IŞİD ile mücadelenin aksatılmaması konusunda hassas olduğu belirtiliyor.
Türkiye, ABD’nin YPG ile iş birliğini sona erdirip, nihayetinde bölgeden çekilmesi sürecini kolaylaştırmak için Suriye, Ürdün, Irak ve Lübnan ile ortak bir mekanizma geliştirmeye çalışıyor.
Bu ülkelerin yakın zamanda Suriye topraklarında ortak bir operasyon merkezi kurmaları bekleniyor.
Suriye’ye uygulanan yaptırımlar ne zaman kalkacak?
Washington’daki görüşmelerde gündeme gelecek diğer önemli konu ise ABD tarafından uygulanan yaptırımların kaldırılması süreci olacak. İki ülke diplomatlarının, yaptırımların kaldırılması süreci ve takvimini ele alacakları bildiriliyor.
Türkiye, uzun süredir hem ABD hem de Avrupa Birliği ülkelerinden Suriye’ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını talep etmekteydi.
ABD’nin bu adımı atmasının AB için de bir örnek teşkil edeceğini belirten Türkiye, iç savaştan çıkan ülkenin yeniden inşası ve ülkeden kaçan Suriyelilerin geri dönüşü için yaptırımların kaldırılmasının kritik bir adım olacağını vurguluyor.
ABD’de yaptırımların kaldırılma sürecine ilişkin Dışişleri ve Hazine bakanlıklarında teknik çalışmaların başlatıldığı Amerikan basınında yer alan haberler arasında yer alıyor.
Yaptırımların tamamen kaldırılması sürecinin zaman alabileceği, ancak ABD’nin buradaki yatırımların başlayabilmesi için ilk aşamada muafiyetler ilan edebileceği de kaydediliyor.
Ankara’da yapılan değerlendirmelerde, bu sürecin zaman alabileceği ancak Trump’ın iradesini ifade etmesinin büyük önem taşıdığı belirtiliyor.
