Ukrayna’nın gerçekleştirdiği Örümcek Ağı Operasyonu’nun üzerinden üç gün geçti. Kiev yönetimi, Pazar günü Rusya’nın stratejik havacılığına yönelik düzenlenen büyük saldırının sonuçlarını değerlendirmeye devam ediyor.
Saldırıyı organize eden Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), Çarşamba günü devam eden saldırılara ilişkin ek ve canlı görüntüleri kamuoyuyla paylaştı. Bu karmaşık operasyonun nasıl yürütüldüğüne dair ipuçları da sunuldu.
Pazar gününden bu yana ortaya çıkan uydu görüntüleri, Olenya, Ivanovo, Dyagilevo ve Belaya hava üslerinde pistte bekleyen uçakların enkazını gösteriyor. Bu görüntüler, operasyonun eşi benzeri görülmemiş başarısını gözler önüne seriyor.
Ukraynalı gözlemciler için, son 1.5 yıl içinde gerçekleşen bu operasyon adeta bir mucize niteliğinde.
Ukraynalı askeri analistlerden oluşan DeepState’in kurucusu Roman Pohorlyi, “Bu, tarihimizdeki en parlak operasyonlardan biri olarak kabul edilebilir” ifadesini kullandı.
Pohorlyi, “Güçlü ve yaratıcı olabileceğimizi, düşmanlarımızı ne kadar uzakta olsalar da yok edebileceğimizi gösterdik” dedi.
Pazar gününden bu yana elde edilen bilgilerin büyük çoğunluğunun SBU tarafından yayımlandığını belirtmek gerekir. SBU, başarısının verdiği heyecanla operasyonu en iyi şekilde sunmaya çalışıyor.
Kremlin’in konu hakkında neredeyse hiçbir açıklama yapmamış olması, SBU’nun bilgilendirme kampanyasına katkıda bulunmuş durumda.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Çarşamba günü operasyona katılan SBU görevlilerine madalyalarını verdikten sonra basına açıklamalarda bulundu.
Zelenskiy, 41 uçağın hasar gördüğü ya da imha edildiği iddiasını tekrar etti. Bu uçakların yarısının yeniden kullanılamayacak durumda olduğunu belirten Zelenskiy, bazılarının onarımının yıllar süreceğini vurguladı.
Ateşkes olsaydı Örümcek Ağı Operasyonu’nun düzenlenmeyeceğini de sözlerine ekleyen Zelenskiy, SBU’nun yayımladığı dört dakikalık derleme görüntülerin önemli detaylar sunduğunu ifade etti.
Operasyonda kullanılan 117 silahlı insansız hava aracının (SİHA) bazılarına ait görüntüler, Rus stratejik bombardıman ve nakliye uçakları ile havadan uyarı ve kontrol (AWACS) sistemlerinin hedef alındığını gösteriyor.
Düşen uçaklarda yükselen alevler, operasyonun etkisini gözler önüne seriyor. İlk kez bazı bombardıman uçaklarının altındaki füzelerin görüntüleri de elde edildi. Bu füzelerin, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik hava saldırılarında kullandığı mühimmat olduğu anlaşılıyor.
Uzaktan kontrol edilen SİHA’lar, hedefleri hassas bir şekilde vurarak önemli başarılar elde etti. Görüntülerde, tankların yakıtla dolu ve kalkışa hazır olduğu net bir şekilde görülebiliyor.
Videoların önemli bir kısmında, Sovyetler Birliği yapımı dev AWACS uçakları olan iki Beriev A-50 hedef alınıyor. A-50, 600 km’den daha uzaktaki tehditleri tespit edebilen radarıyla dikkat çekiyor.
Rusya’nın, Ukrayna’yı 2022’de işgal etmeden önce yaklaşık dokuz A-50 kullandığı düşünülüyordu. Pazar gününden önce, bu uçaklardan üçü daha önceki SİHA saldırılarında düşürülmüştü.
Son görüntüler, SİHA’ların Ivanovo Severny Hava Üssü’nde park halinde bulunan iki A-50’nin radar kubbelerine saldırdığını ima ediyor. Ancak çarpma anında video yayınının kesilmesi nedeniyle bu durum tam olarak doğrulanamıyor.
Birçok bombardıman uçağının enkazını gösteren uydu görüntüleri, A-50 ile ilgili olarak yetersiz kalıyor. Ancak Rusya’nın bu önemli uçaklardan oluşan filosunun dörde kadar düştüğü tahmin ediliyor.
Savunma analisti Serhii Kuzan, “A-50’nin üretimine yeniden başlanması şu anda pek olası değil” dedi ve ekledi: “Bu kayıplar, Rusya için stratejik sorunlar yaratır ve hızlıca çözülemez.”
SBU, Çarşamba günü Pazar gününün dikkat çeken özelliklerinden bir diğerini de anlattı: SİHA’ların dört Rus hava üssüne yakın bölgelere taşınması için özel olarak inşa edilmiş konteynerler kullanıldı.
İki videoda, teçhizatı taşıyan bir kamyon görülüyor. Videolardan birinde çatı panellerinin açıkça görünmesi, saldırılardan önce SİHA’ların havalanmasına izin verildiği iddiasını güçlendiriyor.
Videoların ne zaman ve nerede çekildiği kesin olarak bilinmiyor. Ancak bir görüntüde yol kenarında görülen kar, videoların haftalar ya da aylar önce çekilmiş olabileceğini düşündürüyor.
Pazar günü bir Rus Telegram kanalında yayımlanan başka bir videoda, bir polis memurunun saldırının ardından konteynerlerden birinin arkasına girdiği görülüyor. Saniyeler sonra konteynerin patladığı tespit edildi, bu da bir bubi tuzağı olabileceği ihtimalini doğuruyor.
Böylesine önemli bir operasyonun etkileri nasıl değerlendirilebilir? Havacılık uzmanı Anatolii Khrapchynskyi, “Askeri açıdan bu savaşta bir dönüm noktası. Çünkü Rusya’nın imajına ve kabiliyetlerine önemli bir darbe indirdik” dedi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Zelenskiy’i “Kartları yok” diyerek eleştirmesinin üzerinden üç aydan fazla bir zaman geçti. Ukrayna, bu süreçte sert bir yanıt vererek Rusya’nın zayıflığını ortaya koydu.
Khrapchynskyi, “Ukrayna, tüm dünyaya Rusya’nın aslında zayıf olduğunu ve kendini içeride savunamadığını gösterdi” yorumunu yaptı.
Fakat bu durum, Rusya’nın stratejisini değiştireceği anlamına gelmiyor. Trump, Vladimir Putin ile yaptığı son görüşmede Ukrayna’nın saldırılarını da ele aldıklarını belirtti.
Trump, sosyal medya platformu Truth Social’da “İyi bir görüşmeydi” şeklinde yazdı, ancak bu görüşmenin derhal barışa yol açacak bir görüşme olmadığını da ekledi. Trump, “Başkan Putin, askeri havaalanlarına yönelik son saldırıya karşılık vermek zorunda kalacağını çok güçlü bir şekilde ifade etti” dedi.
Bu haber, BBC gazetecileri tarafından hazırlandı ve kontrol edildi. Bir pilot proje kapsamında çevirisi için yapay zekadan da faydalanıldı.
