Atina‘da yüzlerce hediyelik eşya dükkanının açılmasından önce, “Şair Sandaletçi” olarak bilinen bir zanaatkâr vardı.
Stavros Melissinos, hem bir zanaatkâr hem de şair olarak, Antik Yunan tarzı deri sandaletleri modern günlük ayakkabılara uyarlayan ilk çağdaş kunduracı olarak tanınmaktadır.
1950’lerin ortalarından itibaren, tasarımları Avrupa’nın jet sosyetesinin dikkatini çekmeye başladı.
Sophia Loren, Yunanistan’da “Boy on a Dolphin” filmi çektiği sırada buraya gelerek bir çift sandalet yaptırdı.
Ardından İsveçli sinema oyuncusu Ingrid Bergman, John F. Kennedy’nin eşi Jacqueline Kennedy Onassis ve Beatles grubunun üyesi John Lennon da dükkanı ziyaret etti.
Lennon, bu mütevazı atölyeyi, satın alabilecekleri bir ada ararken keşfetti.
Stavros, 1920’de babası ve amcası tarafından açılan dükkânı devralarak, burayı sanat, edebiyat ve yaratıcı deri işçiliğinin buluşma noktası haline getirdi.
Melissinos Art – Şair Sandaletçi atölyesinde otururken, bu kapıdan geçmiş olan ünlü isimleri düşünmemek elde değil.
2000’li yılların başında Stavros emekli olarak dükkânı oğlu Pantelis’e devretti.
Pantelis de babası gibi yaratıcı bir ruh taşıyor; aynı zamanda bir oyun yazarı ve sanatçı.
Burası, hem bir stüdyo hem de bir sahne gibi. Ünlü ziyaretçilere ait anılar her yerde: Sağda Sarah Jessica Parker’ın imzalı fotoğrafı, solda Pantelis’in Bob Saget ile çekilmiş bir pozu, önümdeyse “Maria Callas” ve “Jeremy Irons” gibi isimleri taşıyan sandalet modellerinin yer aldığı bir katalog bulunuyor.
Pantelis, ABD’nin Güney Carolina eyaletinden gelen bir kadına özel ölçüde “Spartan” sandalet dikerken, köpeği Poy-Poy, el boyaması soyut bir sehpanın yanındaki antika koltukta kıvrılmış bir şekilde uyuyor.
Müşteriler, yalnızca sandalet almak için değil, çok daha özgün bir Yunan deneyimi yaşamak için bu dükkâna geliyor.
Sandaletler, Yunanistan’da tarih boyunca statü ve zanaatkârlığın simgesi olmuştur.
“Sandalet” kelimesi Yunanca “sandálion”dan türetilmiştir. Hermes gibi mitolojik figürlerde kanatlı sandaletlere rastlanır.
Antik Yunan’da filozoflardan oyunculara, savaşçılardan sıradan insanlara kadar pek çok kişi deri ve meşe mantarından yapılmış sandaletler giymekteydi.
Bu sandaletler, hem kullanışlı hem de şık olmalarıyla biliniyordu. Üstelik stilleri, kişinin cinsiyetine, yaşına ve sosyal konumuna göre değişiklik göstermekteydi.
Stavros, sandaletleri yalnızca tiyatro sahnelerinde değil, günlük yaşamda da giyilebilecek şekilde üretmeye başladığında, atölyesi henüz sosyal medya öncesi dönemde dünya çapında tanınmaya başladı.
Pantelis, “O zamanlar her şey kulaktan kulağa yayılırdı,” diyor.
Mikonos, Aristotle Onassis’in eşi Jackie’nin ve Elizabeth Taylor ile Maria Callas gibi ünlü dostlarının sık sık ziyaret etmesiyle popüler hale gelmişti.
“Bu ikonların sandaletlerimizi giymesi, bizim küçük dükkânımıza uluslararası ilgi getiren bir dalga etkisi yarattı.”
‘Onlar benim imzamı almalıydı’
Dükkânın en efsanevi anlarından biri, 1967 yılında The Beatles üyelerinin uğradığı gündür.
Pantelis, “Ağabeyim o zaman 13 yaşındaydı ve dükkânda tesadüfen bulunuyordu. Onları görünce neredeyse kalp krizi geçirecekti,” şeklinde anılarını paylaşıyor.
“Daha sonra babama neden imzalarını almadığını sordum. ‘Onlar benim imzamı almalıydı,’ dedi. Bu cevap, onun sessiz özgüvenini çok güzel özetliyor.”
Stavros, dükkânı sadece sandalet yapmak için değil, aynı zamanda yazdığı şiirleri paylaşmak için de kullanıyordu.
Bu sanatsal yaklaşım, mekânı eşsiz kılıyor ve yıllar içinde birçok taklitçinin ortaya çıkmasına rağmen orijinal deneyimi tekrarlanamaz hale getiriyordu.
Stavros bugün 90’lı yaşlarında. Ancak dükkânın cazibesi hâlâ ilk günkü gibi sürüyor.
Geçtiğimiz yıllarda Pantelis, Biden ailesi için sandalet yaptı.
“Başta kim olduklarını fark etmedim,” diyor.
“Ashley Biden kendini tanıttığında aniden anladım. Atölyenin etrafı sessizce Gizli Servis tarafından çevrilmişti.”
Yılın herhangi bir gününde bu atölyede birkaç kişi sırada bekleyebilir. Her biri Pantelis’in el yapımı sandaletlerinden birine sahip olmayı umut ediyor.
Pantelis, antik Yunan mitolojisinden ve modern sanattan ilham alarak, sandaletleri Girit’ten getirilen, bitkisel tabaklanmış derilerle yapıyor.
Örneğin çift bantlı, sade Socrates ve Diogenes modelleri… Bu doğal renkli deri, zamanla koyu kahverengiye dönüşüyor; bu süreci bebek yağı ya da vazelinle hızlandırmak da mümkün.
Her bir çift yaklaşık 30 dakikada hazırlanıyor; ancak yoğunluğa göre bekleme süresi uzayabiliyor.
Kız kardeşin rakip dükkanı
Pantelis, atölyenin havasını “kendiliğinden başlayan küçük bir parti” olarak tanımlıyor; özellikle de Mayıs’tan Ekim’e kadar süren turizm sezonunda.
Ancak çok uzak olmayan başka bir atölyede de aynı soyadına sahip bir zanaatkâr bulunmaktadır.
Pantelis, orijinal dükkânı devraldığında, kız kardeşi Olgianna kendi yolunu çizdi ve 2004 yılında “Olgianna Melissinos Sandals” markasını kurdu.
Olgianna, “Bu mirası kendi kurallarımla devam ettirmek istedim,” diyor.
Babası ona bu işi resmi olarak öğretmemiş olsa da, yazları dükkânda çalışırken tekniklerini gözlemleyerek öğrenmiş.
“Bir gün ellerime baktım ve babamın elleriyle bir koreografi yapıyormuş gibiydim,” şeklinde anılarını aktarıyor.
“Ama bir noktadan sonra kendi koreografinizi yaratıyorsunuz.”
Olgianna’nın doğallığı ve konfor ile zarafeti ön planda tutan yaklaşımı, ona sadık bir müşteri kitlesi kazandırmış. Hatta bazıları, Atina‘ya iner inmez ilk olarak onun dükkanına uğruyor.
Klasik doğal renklerin yanı sıra, canlı ya da metalik renkli deri sandalet seçenekleri sunuyor.
Ona en çok motive eden şey, insanlara kendilerini iyi hissettirmek.
Açık ayakkabı giymekten hoşlanmayan 50’li yaşlarındaki bir kadına özel tasarladığı bir çift sandalet sonrası yaşadığı anıyı şöyle anlatıyor:
“Kadın dükkâna ağlayarak geldi ve ‘Hayatımda ilk kez 3 km yürüdüm ve kend
